Plastik jest wszechobecny w naszym codziennym życiu. Mimo że jest niezwykle praktyczny, jego nadużywanie ma poważne konsekwencje dla naszej planety. Aby zrozumieć, jak możemy zmniejszyć negatywne wpływy plastiku na środowisko, najpierw musimy zrozumieć, z jakiego typu plastiku korzystamy.
Rodzaje plastiku a środowisko
Plastik jest materiałem syntetycznym, który powstaje w wyniku reakcji polimeryzacji. W zależności od zastosowanego surowca oraz procesu produkcji, otrzymujemy różne rodzaje plastiku, które różnią się swoimi właściwościami jak i wpływem na środowisko.
W skale przemysłowej wyróżniamy głównie siedem typów plastiku, które są oznaczone numerami od 1 do 7. Te numery możemy znaleźć na dole większości produktów plastikowych, wewnątrz trójkąta zlożonego z trzech strzałek. Te symbole, tzw. oznaczenia identyfikacyjne rezydualne, wskażą nam z jakiego rodzaju plastiku dany produkt jest zrobiony.
Jednak nie wszystkie rodzaje plastiku działają tak samo na środowisko. Niektóre są bardziej szkodliwe, inne mniej. Niektóre są niebezpieczne dla zdrowia, podczas gdy inne są generalnie uważane za bezpieczne. Wszystko to zależy od składu chemicznego, procesu produkcji i tego, co się z nim dzieje po zużyciu.
Plastik PET – jak go rozpoznać?
Polietylen tereftalanowy, w skrócie PET lub PETE, to najpopularniejszy rodzaj plastiku, oznaczany cyfrą 1. Jest to tworzywo sztuczne o wysokiej elastyczności i odporności chemicznej. Łatwość formowania, wytrzymałość i lekkość sprawiają, że jest szeroko stosowany w produkcji butelek na napoje, pojemników na żywność i tekstyliów.
Produkty wykonane z PET mogą być bezpieczne dla użytkowania, jednak sposób ich utylizacji może być szkodliwy dla środowiska. Niestety, PET jest jednym z plastików jednorazowego użytku, które często kończą jako odpady na wysypiskach lub w oceanach, powodując znaczne zanieczyszczenie środowiska i zagrożenie dla życia morskiego.
Plastik PVC – gdzie jest najczęściej stosowany?
Poli(chlorek winylu), czyli PVC, to plastik oznaczany numerem 3. Jest to jeden z najstarszych syntetycznych materiałów plastikowych, znany ze swojej wytrzymałości i odporności na wpływ czynników atmosferycznych. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w budownictwie jako materiał do produkcji okien, rur czy podłóg. Jego uniwersalność sprawia, że PVC używany jest również w branży motoryzacyjnej, medycznej, a także w produkcji zabawek czy opakowań na żywność.
Chociaż PVC jest niezwykle trwałe, to jego wpływ na środowisko jest bardzo negatywny. Jego produkcja, użytkowanie i utylizacja generują szkodliwe substancje chemiczne, które mogą się dostać do naszego środowiska, powodując różnego rodzaju zanieczyszczenia. Dlatego też, coraz częściej poszukuje się alternatyw dla PVC, które byłyby bardziej przyjazne dla środowiska.
Inne popularne rodzaje plastiku
Oprócz PET i PVC na rynku dostępne są również inne rodzaje plastiku. Do najpopularniejszych należą między innymi Polietylen o wysokiej gęstości – HDPE (numer 2), Polipropylen – PP (numer 5) oraz Polistyren – PS (numer 6). Każdy z nich ma specyficzne właściwości, które decydują o ich zastosowaniu oraz impact on the environment.
HDPE jest bardzo odporny chemicznie i wytrzymały na warunki atmosferyczne. Wykorzystywany jest przede wszystkim przy produkcji butelek na mleko, szampony, pojemników na środki czystości czy rur. Polipropylen z kolei charakteryzuje się dobrą odpornością na temperaturę, dzięki czemu nadaje się do produkcji opakowań na gorącą żywność, kosmetyki, a także folii oraz materiałów budowlanych. Polistyren natomiast jest lekki i łatwy do formowania, dlatego jest często wykorzystywany do produkcji jedzenia na wynos, plastikowych sztućców czy opakowań na żywność.
Podobnie jak w przypadku PVC i PET, te plastiki również mogą wpływać na środowisko w negatywny sposób. Mimo że niektóre z nich są bardziej podatne na recykling, to na ogół całościowy proces utylizacji plastiku jest daleki od ideału. Dlatego też tak ważne jest rozwijanie nowych, bardziej zrównoważonych rozwiązań, które pozwolą ograniczyć naszą zależność od tego materiału.
